Exhibitions

Home Exhibitions นิทรรศการ กิจกรรม - การแสดง

การจัดแสดงในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ รามคำแหง

ปัจจุบันพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ รามคำแหง มีอาคารจัดแสดงนิทรรศการ จำนวน 3 หลัง ประกอบด้วย
1. อาคารพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ รามคำแหง
2. อาคารอนุสรณ์ลายสือไท
3. อาคารปูนปั้นประติมาคาร
นอกจากนั้น บริเวณกลางแจ้งยังจัดแสดงโบราณวัตถุขนาดใหญ่ โบราณสถานที่เหลือเพียงส่วนฐานที่ได้รับการขุดแต่งและบูรณะเมื่อปีพุทธศักราช 2544 ซึ่งได้พบพระธาตุและสิ่งของมีค่าเป็นจำนวนมากบรรจุอยู่ภายในเครื่องสังคโลกและเครื่องถ้วยจีน อีกทั้งยังมีการจำลองเตาเผาเครื่องสังคโลก แสดงให้เห็นรูปแบบและกรรมวิธีการผลิตเครื่องสังคโลกสุโขทัย ฯลฯ

การจัดแสดงภายในอาคารอนุสรณ์ลายสือไท
อาคารอนุสรณ์ลายสือไท จัดแสดงนิทรรศการภาพ “สุโขไท – สุโขทัย อดีตและปัจจุบัน” โดยแสดงเรื่องราวภาพรวมของจังหวัดสุโขทัยในปัจจุบัน อาทิ ที่ตั้ง ภูมิประเทศ ขอบเขตการปกครอง สภาพภูมิอากาศ ทรัพยากรธรรมชาติ แหล่งท่องเที่ยว และความหลากหลายทางวัฒนธรรมของชาวสุโขทัย
ส่วนสุโขทัยในอดีต เป็นการให้ข้อมูลถึงการพัฒนาบริเวณเมืองเก่าสุโขทัยแต่ครั้งต้นกรุงรัตนโกสินทร์ การฟื้นฟูบูรณะโบราณสถานในเขตอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย กระทั่งได้รับการประกาศให้เป็นแหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรมร่วมกับอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย และอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร ในปีพุทธศักราช 2534

การจัดแสดงภายในอาคารพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ รามคำแหง ประกอบด้วยหัวเรื่องหลักดังนี้
1. โบราณวัตถุชิ้นเยี่ยมของพิพิธภัณฑ์
2. สังเขปประวัติการณ์การสร้างสรรค์สุโขทัย
3. จุดเริ่มแห่งวัฒนธรรมสัมพันธ์ในภูมิภาค กลองมโหระทึก ในจีนใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
4. ฮินดูปฏิมาแห่งนครรัฐโบราณ
5. พระพุทธปฏิมาแห่งนครรัฐโบราณทวารวดี
6. จากชุมชนชาวป่ามาสู่การตั้งถิ่นฐานบ้านเมือง
7. ประติมากรรมปูนปั้น
8 ฮินดูปฏิมาในสุโขทัย
9. พระพุทธปฏิมาในสุโขทัย
10. ลายสือไท และวิวัฒนาการของตัวอักษรที่ปรากฏในประเทศไทย
11. อุโมงค์นิมิตวัดศรีชุม
12 เครื่องสังคโลก
13. พระธาตุที่พบจากการขุดแต่งโบราณสถานภายในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ รามคำแหง
14. พุทธศิลป์ในประเทศไทย
15. พระพิมพ์สุโขทัย

จุดเริ่มแห่งวัฒนธรรมสัมพันธ์ในภูมิภาค กลองมโหระทึก ในจีนใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
กลองมโหระทึกสำริดที่พบแพร่กระจายในแหล่งโบราณคดีในจีนใต้ (มณฑลยูนาน มณฑลกวางสี) เอเชียตะวันออก เฉียงใต้ ทั้งส่วนที่เป็นแผ่นดินใหญ่ คาบสมุทรมลายู และเกาะต่างๆในทะเลจีนใต้ เป็นหลักฐานแสดงถึงความสัมพันธ์กับวัฒนธรรมดองซอน ซึ่งมีแหล่งกำเนิดและเจริญรุ่งเรืองขึ้นบริเวณลุ่มแม่น้ำแดงในประเทศเวียดนาม และบริเวณจีนใต้เมื่อประมาณ 2,100 ปีมาแล้ว หรือในช่วงปลายวัฒนธรรมสำริด อิทธิพลของวัฒนธรรมทางวัตถุแบบดองซอนแพร่ไปตามเส้นทางการติดต่อค้าขายในภูมิภาคนี้สืบเนื่องต่อมาอีกนับศตวรรษ
การแพร่กระจายของกลองมโหระทึกรูปลักษณ์ดังกล่าว ซึ่งเข้ามาสู่ชุมชนต่างๆในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มิได้เป็นเพียงเครื่องแสดงว่ามีการติดต่อค้าขาย “สินค้าสูงค่า” กันเท่านั้น แต่ยังเป็นสิ่งซึ่งแสดงถึงการรับคตินิยมประเพณีพิธีกรรมอันสัมพันธ์กับการใช้กลองมโหระทึกของชุมชนเหล่านี้ด้วย
สำหรับในประเทศไทย พบกลองมโหระทึกสำริดทั่วทุกภาค ซึ่งในเขตภาคเหนือตอนล่างได้พบกลองมโหระทึกสำริดแพร่กระจายในจังหวัดตาก สุโขทัย และอุตรดิตถ์
กลองมโหระทึก เป็นกลองที่หล่อขึ้นจากสำริด ซึ่งเป็นโลหะผสมระหว่างทองแดง ดีบุกและตะกั่ว มีลักษณะเป็นรูปทรง กระบอก บริเวณหน้ากลองมีการตกแต่งลวดลายประดับ เช่น ลายพระอาทิตย์ เรือ นกน้ำชนิดต่างๆ เป็นต้นว่า นกกระเรียน นกยาง นกยางทะเล สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ เช่น กบ และ หอย ลวดลายบนกลองมโหระทึกเหล่านี้มีความสัมพันธ์กับพิธีกรรมต่างๆ เพื่อความอุดมสมบูรณ์ พิธีขอฝน และพิธีกรรมเกี่ยวกับชีวิตและความตาย เป็นต้น
ชุมชนก่อนประวัติศาสตร์ในสุโขทัย จากหลักฐานทางโบราณคดีที่พบจากแหล่งโบราณคดีหลายแห่งในจังหวัดสุโขทัยและจังหวัดใกล้เคียง พบว่ามีการตั้งถิ่นฐานของผู้คนในบริเวณนี้มาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์เมื่อประมาณ 3,000 ปีมาแล้ว โดยได้พบเครื่องมือหินจากแหล่งโบราณคดีเขาเขนเขากา อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก เขากะล่อน
อำเภอขาณุวรลักษณ์บุรี จังหวัดกำแพงเพชร โครงกระดูกมนุษย์โบราณและเครื่องมือหิน ซึ่งสันนิษฐานว่าเป็นเคียวหินที่ใช้สำหรับการเกษตรกรรมจากแหล่งโบราณคดีบ้านบึงหญ้า อำเภอคีรีมาศ และชุมชนที่มีการถลุงโลหะที่แหล่งโบราณคดีบ้านวังหาด อำเภอบ้านด่านลานหอย จังหวัดสุโขทัย

กลุ่มคนที่เคยอาศัยอยู่บริเวณนี้อาจอยู่ต่อเนื่องกันและตั้งเป็นบ้านเมืองขึ้นในเวลาต่อมาจนกระทั่งประมาณพุทธศตวรรษที่ 12 เป็นต้นมา จึงได้มีการติดต่อกับดินแดนอื่นแถบบริเวณภาคกลางและภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่ปรากฏมีวัฒนธรรมแบบทวารวดี โดยได้พบหลักฐานโบราณวัตถุที่มีลักษณะคล้ายคลึงกับโบราณวัตถุในวัฒนธรรมทวารวดี ได้แก่ ลูกปัด เหรียญเงินรูปพระอาทิตย์ จากแหล่งต่างๆในพื้นที่ตลอดจนการขุดค้นทางโบราณคดีที่วัดชมชื่น เขตอำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย ที่พบโครงกระดูกมนุษย์อยู่ร่วมกับโบราณวัตถุในวัฒนธรรมทวารวดี
หลักฐาน ดัง กล่าวแสดงให้เห็นว่าบริเวณนี้เป็นแหล่งที่มีการอยู่อาศัยอย่างต่อเนื่องตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์สู่สมัยที่วัฒนธรรมแบบทวารวดีแพร่กระจายทั่วทุกภาคของประเทศไทย

พระพุทธปฏิมาแห่งนครรัฐโบราณและรูปเคารพในศิลปกรรมทวารวดี
พระพุทธศาสนาแพร่เข้าสู่ประเทศไทยเมื่อประมาณพุทธศตวรรษที่ 7-9 และต่อมาเมื่อประมาณพุทธศตวรรษที่ 11-12 พระพุทธศาสนาเจริญรุ่งเรืองอยู่ในบริเวณพื้นที่ภาคกลางของประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริเวณที่ปรากฏนามในหลักฐานลายลักษณ์อักษรภาษาจีนและภาษาสันสกฤตว่า “ทวารวดี”
ปัจจุบันคำว่า “ทวารวดี” เป็นชื่อที่ใช้เรียกรูปแบบศิลปกรรมอย่างหนึ่ง ซึ่งเจริญรุ่งเรืองระหว่างพุทธศตวรรษที่ 11-16 และปรากฏอยู่ทั่วไปในดินแดนที่เป็นประเทศไทยในปัจจุบัน ในช่วงพุทธศตวรรษดังกล่าว ปรากฏการสร้างพุทธสถานที่เป็นสถูปเจดีย์ประดับปูนปั้นหลากหลายรูปทรงและขนาดในหลายแห่ง ตลอดจนการสร้างรูปเคารพและพระพุทธรูปด้วยวัสดุต่างๆ
จากหลักฐานศิลาจารึกภาษาบาลีที่พบในแหล่งทวารวดีต่างๆทำให้ทราบว่าวัฒนธรรมทางศาสนาของทวารวดี นับถือพระพุทธศาสนาฝ่ายเถรวาทหรือพระพุทธศาสนาภาษาบาลีเป็นสำคัญ อย่างไรก็ดี การพบรูปพระโพธิสัตว์ต่างๆ แสดงให้เห็นว่ามีการยอมรับนับถือพระพุทธศาสนาฝ่ายมหายานด้วยเช่นกัน ส่วนรูปเคารพในศาสนาฮินดูก็พบบ้าง เช่น รูปพระวิษณุ เป็นต้น
ศิลปกรรมทวารวดีพัฒนามาจากรูปแบบศิลปกรรมของอินเดียโดยเฉพาะศิลปกรรมแบบคุปตะและแบบหลังคุปตะจากภาคกลางและภาคตะวันตกของอินเดีย รวมทั้งอิทธิพลศิลปกรรมแบบปาละจากภาคตะวันออกเฉียงเหนือของอินเดีย ซึ่งต่อมามีการผสมผสานกับความเป็นท้องถิ่นหรือพื้นเมืองมากขึ้นโดยในพุทธศตวรรษที่ 16 หรือช่วงปลายของวัฒนธรรมทวารวดี งานศิลปกรรมที่ปรากฏแสดงถึงอิทธิพลศิลปะแบบเขมรอย่างชัดเจน

รูปเคารพในศาสนาฮินดูที่สุโขทัย
การติดต่อแลกเปลี่ยนทางการค้าและวัฒนธรรมระหว่างอินเดียและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เริ่มขึ้นเมื่อไม่น้อยกว่าพุทธศตวรรษที่ 5 ชุมชนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ได้เลือกรับและปรับใช้วัฒนธรรมและเทคโนโลยีจากอินเดียบางอย่างเพื่อให้เหมาะสมกับวัฒนธรรมดั้งเดิม เป็นต้นว่า ศาสตร์แห่งการเขียนตัวอักษรซึ่งได้ต้นแบบมาจากอินเดียใต้ มีการใช้ภาษาสันสกฤตและภาษาบาลีทั้งในราชสำนักซึ่งเป็นศูนย์รวมแห่งอาณาจักร วัด เทวาลัย ซึ่งเป็นศูนย์รวมแห่งศาสนจักรอย่างแพร่หลาย การสร้างและนับถือรูปเคารพในเทวาลัยจึงดำเนินมาพร้อมๆกับการรับนับถือศาสนาฮินดู
ในดินแดนประเทศกัมพูชาสมัยโบราณซึ่งเป็นถิ่นกำเนิดของวัฒนธรรมเขมรนั้น มีการพัฒนาและแพร่ขยายวัฒนธรรมตามแบบฮินดูเป็นอันมากโดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงการเรืองอำนาจของกัมพูชาศาสนาฮินดูได้แผ่เข้าสู่ดินแดนที่เป็นประเทศ ไทยปัจจุบันในช่วงเวลานั้นสุโขทัยได้รับและสืบทอดคตินิยมการสร้างและนับถือเทพเจ้าต่างๆตามศาสนาฮินดู โดยเฉพาะอย่างยิ่งเทพเจ้าสำคัญ 3 พระองค์ ได้แก่ พระพรหม พระศิวะ และพระวิษณุ
ศิลปกรรมแบบเขมรนับเป็นรูปแบบที่สำคัญต่อวิวัฒนาการของศิลปกรรมสุโขทัย รูปแบบศิลปกรรมเขมรได้รับการสืบทอดมาอย่างต่อเนื่อง ดังที่ได้พบกลุ่มประติมากรรมเทวรูปและเทวนารีจากศาลตาผาแดง ที่แสดงถึงลักษณะศิลปกรรมร่วมสมัยกับศิลปะเขมรแบบนครวัดและบายน
แม้ว่าในช่วงแรก ศิลปกรรมสุโขทัยจะได้รับอิทธิพลศิลปกรรมเขมรอยู่มาก แต่ต่อมาศิลปกรรมสุโขทัยได้พัฒนาขึ้นจากคตินิยมและสุนทรียภาพตามแบบไทย นำไปสู่การสร้างสรรค์ประติมากรรมรูปเคารพศาสนาฮินดูขึ้น ช่วงปลายพุทธศตวรรษที่ 19 ถึงต้นพุทธศตวรรษที่ 20 ซึ่งนับเป็นงานสร้างสรรค์ชิ้นเยี่ยม เป็นเอกลักษณ์ มีความประณีต และสมบูรณ์แบบ สะท้อนความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะถิ่น แสดงถึงรูปแบบของศิลปกรรมสุโขทัยอย่างแท้จริง
การสร้างรูปเคารพในศาสนาฮินดูสัมพันธ์กับทศพิธราชธรรมของกษัตริย์สุโขทัยในการเป็นองค์อุปถัมภกลัทธิศาสนาทุกๆศาสนาในพระราชอาณาจักร เพื่อความมั่นคงแห่งพระราชอำนาจ พระองค์ได้รับการค้ำจุนตามขนบธรรมเนียมประเพณีและพิธีกรรมจากพราหมณ์ทั้งหลาย ด้วยเหตุนี้พราหมณ์ซึ่งเป็นผู้ประกอบพิธีกรรมในราชสำนัก จึงมีบทบาทสำคัญต่อการสืบทอดขนบประเพณีในการบูชาเทพเจ้าของศาสนาฮินดู รูปเทพเจ้าฮินดูที่เป็นประติมากรรมสำริดตามแบบสุโขทัยเหล่านี้ คงสร้างขึ้นตามพระบรมราชโองการเพื่อการประกอบพิธีกรรมที่เกี่ยวเนื่องกับกษัตริย์เป็นสำคัญ โดยปรากฏในศิลาจารึกวัดป่ามะม่วง (จารึกสุโขทัยหลักที่ 4) ที่กล่าวถึงพระมหาธรรมราชาลิไท โปรดให้หล่อเทวรูปพระอิศวรและพระวิษณุไว้ในหอเทวาลัยมหาเกษตรในป่ามะม่วง เมื่อปีฉลู มหาศักราช 1271 (พุทธศักราช 1893) เพื่อให้เหล่าพราหมณ์สักการะบูชา

พุทธศิลป์สุโขทัย
พระพุทธรูปสมัยสุโขทัยเป็นงานสร้างสรรค์อันเป็นเอกลักษณ์โดดเด่น สะท้อนความงามตามอุดมคติแห่งความสงบเรียบง่ายโดยมีพื้นฐานแนวคิดจากพระพุทธศาสนาแบบเถรวาท พระพุทธรูปสมัยสุโขทัย สามารถแบ่งตามลักษณะพุทธศิลป์ได้ 4 หมวด ได้แก่
1. พระพุทธรูปหมวดวัดตระกวน
2. พระพุทธรูปหมวดใหญ่
3. พระพุทธรูปหมวดพระพุทธชินราช
4. พระพุทธรูปหมวดกำแพงเพชร

1.พระพุทธรูปหมวดวัดตระกวน
พระพุทธรูปในหมวดนี้ จัดเป็นพระพุทธรูปที่สร้างรุ่นแรกๆของสุโขทัย มีอายุประมาณต้นพุทธศตวรรษที่ 19 มีพุทธลักษณะคล้ายพระพุทธรูปแบบล้านนารุ่นแรก โดยมีลักษณะพระพักตร์อวบอ้วน พระขนงโก่ง พระเนตรเหลือบต่ำ หลังพระเนตรอูม พระโอษฐ์อมยิ้ม พระหนุเป็นปม ทรงครองจีวรห่มเฉียง ชายสังฆาฏิสั้นเหนือพระถันปลายหยักเขี้ยวตะขาบ พระรัศมีพบทั้งรูปดอกบัวตูมและรูปเปลวเพลิง ซึ่งในครั้งแรกได้พบพระพุทธรูปลักษณะนี้จากการขุดแต่งที่วัดตระกวน ภายในอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย จึงเรียกพระพุทธรูปอย่างนี้ว่า หมวดวัดตระกวน

2.พระพุทธรูปหมวดใหญ่
พระพุทธรูปหมวดใหญ่เป็นหมวดที่พบเป็นจำนวนมาก เป็นที่นิยมสร้างกันในสมัยสุโขทัย มีลักษณะสำคัญได้แก่ หากสร้างเป็นพระพุทธรูปประทับนั่งมักจะประทับนั่งขัดสมาธิราบบนฐานหน้ากระดานเรียบ พระพักตร์รูปไข่ พระขนงโก่ง พระเนตรเรียวยาวเหลือบต่ำ พระนาสิกโด่งปลายงุ้ม พระโอษฐ์อมยิ้มเล็กน้อย พระรัศมีรูปเปลวเพลิง พระอังสากว้าง บั้นพระองค์เล็ก ครองจีวรห่มเฉียง ชายสังฆาฏิยาวจรดพระนาภี ปลายหยักเขี้ยวตะขาบ นิ้วพระหัตถ์ยาวเรียวปลายไม่เสมอกัน สันนิษฐานว่าน่าจะสร้างขึ้นในช่วงที่งานศิลปกรรมสมัยสุโขทัยเจริญรุ่งเรืองสูงสุดคือสมัยพระมหาธรรมราชาลิไท ประมาณต้นพุทธศตวรรษที่ 20

3.พระพุทธรูปหมวดพระพุทธชินราช
พระพุทธรูปหมวดพระพุทธชินราชมีพุทธลักษณะทั่วไปคล้ายแบบหมวดใหญ่แต่มีข้อแตกต่างบางประการ ได้แก่
พระพักตร์ที่ค่อนข้างแป้น พระรัศมีรูปเปลวเพลิงยืดสูงขึ้น พระวรกายค่อนข้างอวบอ้วน นิ้วพระหัตถ์ทั้งสี่ยาวเสมอกัน พระพุทธรูปหมวดนี้น่าจะสร้างขึ้นในสมัยพระมหาธรรมราชาลิไทประมาณต้นพุทธศตวรรษที่ 20 ถือเป็นช่วงที่เทคนิคการหล่อสำริดมีพัฒนาการสูงสุดเพราะช่างสามารถหล่อพระพุทธรูปที่มีขนาดใหญ่ได้โดยพระพุทธรูปที่จัดอยู่ในหมวดนี้ที่สำคัญได้แก่ พระพุทธ ชินราช พระศรีศาสดา วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ จังหวัดพิษณุโลก และพระศรีศากยมุนี วัดสุทัศน์เทพวราราม กรุงเทพมหานคร เป็นต้น

4.พระพุทธรูปหมวดกำแพงเพชร
พระพุทธรูปหมวดกำแพงเพชร เป็นพระพุทธรูปที่มีลักษณะแตกต่างไปจากหมวดอื่นๆพบเฉพาะที่เมืองกำแพงเพชรแต่ในปริมาณที่น้อยมาก มีพุทธลักษณะโดยรวมคล้ายหมวดใหญ่ แต่พระพักตร์ค่อนข้างเสี้ยว ช่วงพระนลาฏกว้าง พระหนุค่อนข้างแคบ ขมวดพระเกศาเล็ก พระรัศมีเป็นเปลวเพลิงสูง สร้างขึ้นในช่วงพุทธศตวรรษที่ 20

พระพุทธรูปลีลา
พระพุทธรูปในอิริยาบถกำลังก้าวเดิน เป็นงานพุทธศิลป์ที่นิยมสร้างในสมัยสุโขทัย การสร้างพระพุทธรูปลีลาลอยตัวในสมัยสุโขทัยอาจหมายถึงพุทธประวัติตอนหนึ่งของพระพุทธเจ้าเมื่อครั้งเสด็จลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์หลังจากทรงเทศนาโปรดพระพุทธมารดา โดยเปรียบเทียบได้กับประติมากรรมปูนปั้นประดับผนังมณฑปวัดตระพังทองหลางโบราณสถานนอก เมืองสุโขทัยด้านทิศตะวันออกซึ่งมีองค์ประกอบเล่าเรื่องโดยทำรูปพระพุทธเจ้าในอิริยาบทลีลายกพระหัตถ์ซ้ายขึ้นด้านหลังเป็นบันไดแก้ว มีพระอินทร์และพระพรหมขนาบข้างและหมู่เทวดาประกอบข้างหลัง

การจัดแสดงภายในอาคารประติมากรรมปูนปั้น
ประติมากรรมปูนปั้น นับเป็นผลงานศิลปะอย่างหนึ่งซึ่งสะท้อนฝีมือ ภูมิปัญญาสร้างสรรค์ของช่างสุโขทัย ดังปรากฎหลักฐานปูนปั้นสำหรับตกแต่งโบราณสถาน หรือการปั้นพระพุทธรูปขนาดใหญ่โดยมีโกลนหรือหุ่นที่สร้างจากศิลาแลงหรืออิฐ รูปแบบลวดลายที่ปรากฏในงานปูนปั้น โดยเฉพาะลักษณะเครื่องแต่งกาย เครื่องประดับ ลวดลายประดับตกแต่ง ล้วนสะท้อนถึงวิถีต่างๆในสมัยสุโขทัยได้เป็นอย่างดี
โดยทั่วไปแล้ววัสดุและเทคนิคพื้นฐานที่ใช้ในการสร้างงานปูนปั้นของช่างไทย ประกอบด้วยการผสมหินปูนกับทรายละเอียดเข้าด้วยกัน โดยมีข้าวห่อกล้วยใส่เติมลงไปเพื่อเป็นตัวประสาน หินปูนที่ใช้ทำปูนปั้นต้องผ่านกระบวนการทำให้เป็นเนื้อปูนละเอียดอ่อนตัว สามารถปั้นขึ้นรูปได้ด้วยการหมัก-กวน-ตำ และเติมกาวที่ทำจากพืชหรือสัตว์ลงไปด้วย
ประติมากรรมนูนต่ำที่สร้างขึ้นจากการปั้นปูนที่ผ่านกระบวนการข้างต้น ขึ้นรูปตามแบบที่ต้องการได้โดยตรงหรืออาจใช้วิธีหล่อพิมพ์ก็ได้ แต่ถ้าต้องการทำชิ้นงานประติมากรรมขนาดใหญ่หรือปูนปั้นลอยตัวขนาดใหญ่ ต้องสร้างโกลนหรือหุ่นด้วยการแต่งศิลาแลงหรือก่ออิฐให้ได้รูปทรงหยาบๆตามที่ต้องการขึ้นมาก่อนเพื่อเป็นแกนหรือโครงให้ปูนยึด แล้วจึงปั้นปูนทับลงไปที่หุ่นจากนั้นจึงฉาบผิว ปั้นแปะ แต่งส่วนรายละเอียด และสำหรับประติมากรรมนูนสูงที่เป็นพระพุทธรูปติดอยู่กับศาสนสถานเมื่อก่ออิฐหรือศิลาแลงโกลนไว้แล้วอาจใช้ปูนปั้นพอกทับลงไปแล้วจึงตกแต่งรายละเอียดให้เป็นประติมากรรมปูนปั้นที่งดงามได้

รอยพระพุทธบาท
รอยพระพุทธบาท หมายถึง รอยเท้าของพระพุทธเจ้า หรือ รูปรอยที่เชื่อกันว่าเป็นรอยพิมพ์ฝ่าพระบาทของพระพุทธเจ้าที่ทรงเหยียบไว้บนพื้นโลกก่อนที่จะมีการสร้างรูปเคารพ หรือการสร้างพระพุทธรูปแทนองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยในประเทศอินเดียเมื่อประมาณพุทธศตวรรษที่ 5-6 ได้มีการสร้างสิ่งเคารพบูชาแทนองค์พระพุทธเจ้า เช่น รูปฉัตร รูปธรรมจักร และรูปพระพุทธบาท รอยพระพุทธบาท นับเป็นสิ่งที่นำมาเป็นเครื่องแสดงหรือประจักษ์พยานถึงการปรากฏพระองค์ของพระพุทธเจ้าในสถานที่ต่างๆ หรือให้ความหมายว่าพระธรรมคำสอนของพระพุทธองค์ได้เผยแผ่ไปสู่สถานที่นั้นๆแล้ว
คติการสร้างและการบูชารอยพระพุทธบาทในประเทศไทยมีมาแล้วไม่น้อยกว่าพุทธศตวรรษที่ 11-13 ในสมัยทวารวดีดังปรากฏหลักฐานรอยพระพุทธบาทคู่ที่เป็นรอยจำหลักเว้าลงไปในพื้นศิลาแลงที่โบราณสถานสระมรกต จังหวัดปราจีนบุรี
กระทั่งประมาณพุทธศตวรรษที่ 19 คติการสร้างรอยพระพุทธบาทปรากฏขึ้นอีกครั้งเนื่องจากอิทธิพลของพระพุทธศาสนาแบบลังกาวงศ์ ซึ่งระยะเวลานั้นมีพระเถระหลายรูปจากสุโขทัยและล้านนาได้เดินทางไปศึกษาพระพุทธศาสนาพระพุทธศาสนาถึงลังกาทวีปและเมืองพม่าที่พระพุทธศาสนาแบบลังกาวงศ์เจริญอยู่ และคงนำคติการสร้างและบูชารอยพระพุทธบาทซึ่งเป็นที่แพร่หลายในดินแดนเหล่านั้นมายังประเทศไทยด้วย
คติการจำลองรอยพระพุทธบาท กอปรด้วยเครื่องหมาย 108 ประการสำหรับเป็นที่สักการะบูชา ในสุโขทัยเริ่มขึ้นในสมัยพระมหาธรรมราชาลิไท ช่วงปลายพุทธศตวรรษที่ 19 โดยศิลาจารึกหลักที่ 8 (จารึกเขาสุมนกูฏ) กล่าวถึง การจำลองรอยพระพุทธบาทอันศักดิ์สิทธิ์บนเขาสุมนกูฏในเกาะลังกามาประดิษฐานไว้บนภูเขา 4 แห่งในราชอาณาจักรของพระองค์ เปรียบเสมือนสุโขทัยเป็นดินแดนที่พระพุทธเจ้าได้เคยเสด็จมาโปรด และทรงให้ความคุ้มครองตลอดไป ซึ่งภูเขา 2 แห่ง ในจำนวน 4 แห่งนั้นทรงขนานนามใหม่ว่า “สุมนกูฏ” เช่นเดียวกับภูเขาสำคัญในลังกาทวีป โดยภูเขาทั้ง 2 แห่ง นั้นน่าจะหมายถึงบริเวณเขาพระบาทน้อย และเขาพระบาทใหญ่ในเขตเมืองเก่าสุโขทัย

อุโมงค์นิมิตวัดศรีชุม
วัดศรีชุม โบราณสถานนอกเมืองเก่าสุโขทัยทางด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนือ มีคูน้ำล้อมรอบ มีสิ่งก่อสร้างสำคัญคือมณฑปสี่เหลี่ยมจัตุรัสขนาดใหญ่ ภายในประดิษฐาน “พระอจนะ” พระพุทธรูปก่ออิฐถือปูนปางมารวิชัยขนาดใหญ่
ผนังมณฑปเบื้องขวาของพระพุทธรูปมีลักษณะเป็นช่องระหว่างผนัง มืดและแคบคล้ายอุโมงค์ ยาว 48.12 เมตร กว้าง 0.45 เมตร มีส่วนที่เจาะเป็นช่องระบายอากาศ แสงสว่างลอดผ่านเข้ามาได้เพียง 5 ช่อง หากเดินไปตามอุโมงค์ซึ่งมีขั้นบันไดไปเป็นลำดับจะสามารถขึ้นไปถึงด้านบนของมณฑปได้
บนเพดานเหนือปากทางเข้าสู่อุโมงค์ ปรากฏแผ่นหินชนวนสลักเป็นรูปดอกบัวบานและแผ่นหินสลักรูปรอยพระพุทธบาท ภายในอุโมงค์พบศิลาจารึกหินดินดาน เมื่อนำมาอ่านและแปลเนื้อความแล้ว เรียกต่อกันมาว่า ศิลาจารึกสุโขทัยหลักที่ ๒ หรือ ศิลาจารึกวัดศรีชุม
เมื่อเข้าไปภายในอุโมงค์ทั้งบนเพดาน ผนังทั้ง 2 ข้าง มีแผ่นหินชนวนจารเป็นภาพตอนสำคัญของ “ชาดก” เล่าเรื่องอดีตชาติของพระพุทธเจ้าก่อนการเสด็จมาอุบัติเป็นสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
การสร้างภาพชาดกในสมัยสุโขทัยปรากฏหลักฐานในศิลาจารึกวัดศรีชุม ซี่งจารึกขึ้นประมาณพุทธศตวรรษที่ 19-20 ความว่า “พระเจดีย์สูงใหญ่ รอบนั้นฉลักหินห้าร้อยชาติติรเทศงามพิจิตรหนักหนาแก่กม” คำว่า “ห้าร้อยชาติ” หมายถึงพระโพธิสัตว์เสวยพระชาติในอดีต 500 ชาติภพ ภาพจารบนแผ่นหินชนวน ณ ที่นี้ ปรากฏภาพพร้อมคำอธิบายภาพย่อๆด้วยอักษรไทยสุโขทัย สันนิษฐานว่าเดิมมีอยู่ไม่น้อยกว่า 88 ภาพ ที่แปลความหมายได้ 51 ภาพ ส่วนแผ่นหินที่เหลือเสื่อมสภาพลบเลือน แปลความไม่ได้
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ รามคำแหง ได้จำลองภาพจารชาดกบนแผ่นหินชนวนบางส่วน และนำจัดแสดงพร้อมคำอธิบายชาดกแต่ละตอนไว้ในส่วนจัดแสดง “อุโมงค์นิมิตวัดศรีชุม”

กำเนิดลายสือไท
เมื่อปีพุทธศักราช 1826 พ่อขุนรามคำแหงมหาราชแห่งกรุงสุโขทัยโปรดฯให้ประดิษฐ์อักษรไทยขึ้น การประดิษฐ์ตัวอักษรไทยนี้ได้ถือเอาอักษรโบราณของอินเดียมาเป็นต้นแบบแม้ว่ารูปอักษรไทยมีต้นเค้ามาจากรูปอักษรโบราณของอินเดีย (เช่น รูปอักษรปัลลวะ ในอินเดียตอนใต้) ซึ่งได้ผ่านการพัฒนามาเป็นอักษรขอม อักษรมอญ ที่มีใช้อยู่เดิมในพื้นถิ่น แต่อักษรไทยของพ่อขุนรามคำแหงก็ต่างออกไปอย่างชัดเจน อาทิ อักษรแต่ละตัวแยกกันเป็นอิสระมีลักษณะเฉพาะของแต่ละตัว การเขียนรูปสระวางไว้ในบรรทัดเดียวกับพยัญชนะ เช่น การเขียนสระ อิ อี อุ อู ในระบบเขมร/ระบบไทยปัจจุบัน เขียนไว้บนและล่างของพยัญชนะ แต่ระบบพ่อขุนรามคำแหงจะเขียนไว้ก่อนหรือหน้าพยัญชนะในบรรทัดเดียวกัน แล้วขยายขนาดสระให้โต ทัดเทียมกับตัวพยัญชนะ รวมทั้งมีการกำหนดสัญลักษณ์ที่เรียกว่า “วรรณยุกต์” เขียนกำกับไว้บนพยัญชนะ เพื่อให้ออกเสียงคำที่แตกต่างกัน
จากที่กล่าวมาข้างต้นถือเป็นลักษณะของความเป็นต้นตำรับและคุณลักษณะอันโดดเด่นในระบบการเขียนอักษรไทยแบบพ่อขุนรามคำแหง ในศิลาจารึกสุโขทัยหลักที่ 1 หรือศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหง ปรากฏคำว่า “ลายสือไท” ใช้ในการเรียกตัวอักษรไทยที่คิดขึ้นนี้ ซึ่งมีปรากฏอยู่รวม 61 ตัว มีพยัญชนะ 39 ตัว สระ 20 ตัว และวรรณยุกต์ 2 ตัว ลายสือไทของพ่อขุนรามคำแหงนับเป็นต้นแบบของอักษรไทยทั้งปวง ไม่ว่าจะเป็นอักษรไทยล้านนา ไทยอีสาน ไทยอยุธยา และไทยปัจจุบัน

ศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหง
ศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหง หรือ ศิลาจารึกสุโขทัยหลักที่ 1 ค้นพบโดยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 4 ในปีพุทธศักราช 2376 ครั้งที่พระองค์ดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้ามงกุฎฯ ขณะที่ทรงผนวชได้เสด็จจาริกธุดงค์ไปหัวเมืองทางเหนือของประเทศไทย เมื่อถึงเมืองสุโขทัยทรงพบศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงที่เนินปราสาท เมืองเก่าสุโขทัย ทอดพระเนตรเห็นเป็น “โบราณวัตถุที่สำคัญ” จึงโปรดให้นำลงมาที่กรุงเทพมหานคร เมื่อปีพุทธศักราช 2376 พร้อมกับศิลาจารึกวัดป่ามะม่วง และพระแท่นมนังศิลาบาตร ปัจจุบันศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหง จัดแสดงที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร กรุงเทพมหานคร
ศิลาจารึกสุโขทัยหลักนี้เป็นบันทึกเพื่อประกาศเรื่องราวในรัชสมัยของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช กล่าวถึงสิ่งสำคัญควรค่าแก่การจดจำรำลึก ได้แก่
- การคิดสร้างสรรค์อักษรไทยขึ้นในปีพุทธศักราช 1826
- การประดิษฐานพระแท่นมนังษีลาบาตร ในปีพุทธศักราช 1835
- การปฏิบัติธรรม กระทำพุทธบูชา สักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ของพระมหากษัตริย์และอาณาประชาราษฎร์
- การสร้างและประดิษฐานศิลาจารึกอีกหลายหลัก ซึ่งจารด้วยอักษรไทย ภาษาไทย แสดงถึงความสำเร็จในการรวบรวมชาติไทย
- การสรรเสริญพระเกียรติคุณและแสนยานุภาพอันเกรียงไกรของพ่อขุนรามคำแหง มีขอบเขตพระราชอาณาจักรเป็นประจักษ์พยาน
ศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงได้รับการประกาศขึ้นทะเบียนให้เป็น “เอกสารมรดกความทรงจำโลก” โดยองค์การศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) เมื่อวันที่ 16 ตุลาคม 2546

สังคโลกสุโขทัย
สังคโลก เป็นชื่อเรียกเครื่องปั้นดินเผาเนื้อแกร่งแบบโบราณที่ผลิตขึ้นในสุโขทัย เมื่อประมาณพุทธศตวรรษที่ 19-20 มีทั้งชนิดไม่เคลือบ และเคลือบสีต่างๆ เช่น สีน้ำตาล สีเขียวไข่กา สีขาว การตกแต่งลวดลายบนสังคโลก พบทั้งการขูดขีดให้เป็นลวดลาย การปั้นแปะ และการเขียนสีดำให้เป็นลวดลายโดยเคลือบน้ำเคลือบใสทับอีกครั้งหนึ่ง ซึ่งลวดลายที่พบมากได้แก่ ลายปลา ลายกงจักร ลายสังข์ และลายดอกไม้ก้านขด เป็นต้น
ผลิตภัณฑ์สังคโลก มีมากมายหลายรูปแบบ ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ในการใช้งาน เป็นต้นว่า
1. ใช้เป็นภาชนะใช้สอยในชีวิตประจำวัน เช่น จาน ชาม ถ้วย ขวด ไห ตลับ ประปุก ตะเกียง เป็นต้น
2. ใช้ในพิธีกรรมทางศาสนา เช่น คนโทที่มีรูปแบบพิเศษ รูปเคารพทางศาสนา ไหบรรจุอัฐิ และตุ๊กตาเสียกบาล เป็นต้น
3. สำหรับเป็นเครื่องประดับตกแต่งสถาปัตยกรรม ซึ่งพบทั้ง ช่อฟ้า หรือ ปั้นลม กระเบื้องมุงหลังคา กระเบื้องปูพื้น บราลี หางหงส์ ราวลูกกรง แปครอบ รูปโทวาริกที่ทำเป็นรูปยักษ์เฝ้าศาสนสถานและรูปมกรสำหรับตกแต่งราวบันได
4. ใช้เป็นของเล่น เช่น รูปตุ๊กตาผู้ชายอุ้มไก่ แม่อุ้มลูก รูปสัตว์ขนาดเล็ก เช่น ช้าง สุนัข ไก่ เต่า และรูปตุ๊กตามวยปล้ำ เป็นต้น
5. อื่นๆ ได้แก่ ท่อน้ำสำหรับการชลประทาน เป็นต้น
ช่วงพุทธศตวรรษที่ 20 เครื่องสังคโลกได้รับการพัฒนาให้มีคุณภาพดีขึ้น ทั้งเนื้อดิน น้ำเคลือบ รูปทรง ตลอดจนการตกแต่งลวดลาย สามารถส่งออกไปจำหน่ายทั้งภายในและภายนอกประเทศ โดยได้พบเครื่องสังคโลกสุโขทัยเป็นจำนวนมากในซากเรืออับปางบริเวณชายฝั่งอ่าวไทยและชายฝั่งทะเลตอนใต้ในลักษณะเป็นทั้งภาชนะใช้สอยในชีวิตประจำวันและเป็นสินค้า นอกจากนั้นยังได้พบเครื่องสังคโลกในแหล่งฝังศพของชุมชนโบราณในประเทศฟิลิปปินส์ แสดงถึงการแพร่กระจายของเครื่องสังคโลกยังต่างแดนได้เป็นอย่างดี

แหล่งผลิตเครื่องสังคโลกที่สำคัญในสุโขทัย
1. แหล่งเตาที่เมืองเก่าสุโขทัย กระจายอยู่ใกล้ริมน้ำแม่โจนทางทิศเหนือของวัดพระพายหลวง ลักษณะของเตาเผามี 2 รูปแบบ คือ แบบระบายความร้อนในแนวตั้ง และแบบระบายความร้อนในแนวนอน สังคโลกที่ผลิตขึ้นที่เมืองเก่า มีเนื้อดินที่ไม่ค่อยดีนัก จึงต้องมีการชุบน้ำดินเพื่อรองพื้นก่อนแล้วจึงเขียนลายสีดำ จากนั้นจึงเคลือบสีเขียวใสทับอีกชั้นหนึ่ง
2. แหล่งเตาที่เมืองศรีสัชนาลัย ได้พบเตาเผาเป็นจำนวนมากตั้งเรียงรายริมฝั่งแม่น้ำยม บริเวณบ้านป่ายางและบ้านเกาะน้อย ซึ่งเตาเผาที่บ้านป่ายาง มักผลิตเครื่องสังคโลกที่มึขนาดใหญ่และตกแต่งด้วยการเขียนลายดำ เช่น เครื่องประดับตกแต่งสถาปัตยกรรม ส่วนผลิตภัณฑ์จากแหล่งเตาบ้านเกาะน้อย ส่วนมากเป็นเครื่องสังคโลกคุณภาพดี พบทั้งชนิดเคลือบสีเขียวมะกอก สีเขียวไข่กา สีน้ำตาลดำ และเคลือบสีขาว เขียนลายสีน้ำตาล

ห้องพระธาตุ
       ห้องพระธาตุ จัดแสดงโบราณวัตถุและสิ่งของมีค่าที่ได้จากการขุดแต่งบูรณะโบราณสถานสมัยสุโขทัยซึ่งตั้งอยู่ภายในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ รามคำแหง
       โบราณวัตถุที่สำคัญ ได้แก่ พระธาตุสีขาวขุ่น มีขนาดเท่าเม็ดทราย บรรจุภายในผอบทองคำภายในช่องกรุเจดีย์ทรายของโบราณสถานหมายเลข 1 โดยเชื่อว่าเป็นพระอัฐิธาตุของพระอรหันต์สาวกองค์ใดองค์หนึ่ง
       โบราณวัตถุอื่นๆ ที่พบร่วมกับพระธาตุ ได้แก่ พระพิมพ์ เนื้อว่าน และชิน และมีพระพิมพ์บุทอง บุเงิน พระพิมพ์ไม้ พระพิมพ์ดินเผา แก้วผลึก แท่งแก้ว ลูกปัด แหวนทองคำหัวพลอย เป็นต้น
       สิ่งของเหล่านี้บรรจุไว้เพื่อเป็นเครื่องน้อมระลึกถึงพระพุทธเจ้าหรือพระสงฆ์ ถวายเป็นพุทธบูชา และเป็นเครื่องสืบทอดพระพุทธศาสนา
       ธรรมเนียมการสร้างพระมหาธาตุมีมาตั้งแต่ครั้งหลังพระพุทธเจ้าปรินิพพาน โดยกษัตริย์แคว้นต่างๆในชมพูทวีปได้รับส่วนแบ่งพระบรมสาริกธาตุเป็น 8 ส่วน นำไปสร้างบรรจุสถูปไว้ยังบ้านเมืองของตน เพื่อเป็นที่เคารพสักการะของมหาชนจำนวน 8 แห่ง
       ต่อมาในราวพุทธศตวรรษที่ 3 พระเจ้าอโศกมหาราช จักรพรรดิผู้ครองมัธยมประเทศ ทรงเป็นเอกอัครศาสนูปถัมภกทรงรวบรวมพระบรมสารีริกธาตุแบ่งไปสร้างพระสถูปยังบ้านเมืองต่างๆ รวมถึงบ้านเมืองที่ทรงส่งสมณทูตไปเผยแผ่พระพุทธศาสนา กล่าวว่ามีการสร้างพระสถูปจำนวนถึง 84,000 องค์ ธรรมเนียมการสร้างพระสถูปบรรจุพระบรมสารีริกธาตุนี้ได้เผยแผ่มาพร้อมกับการรับนับถือพระพุทธศาสนาในดินแดนประเทศไทย โดยนับถือว่าพระบรมสารีริกธาตุเป็นปูชนียวัตถุสำคัญยิ่งกว่าวัตถุมงคลอื่น คติความเชื่อนี้ได้ปรากฏอยู่ในอาณาจักรสุโขทัยด้วย

Exhibitions
Exhibitions in Ramkhamhaeng National Museum.
Currently Ramkhamhaeng National Museum exhibition includes three building as;
1. Ramkhamhaeng National Museum Building
2. Lai Sue Thai memorial Building
3. Building of stucco sculptures
Also There is outdoor area to exhibit large antiquities. That left only the base remains that have been excavated and restored since 2001, which have found relics and valuables were packed inside Sangkhalok and Chinese wares. It also has simulate kiln of chinaware to show the layout and production processes of Sangkhalok in Sukhothai etc.

Exhibitions in Lai Sue Thai memorial Building
Lai Sue Thai memorial Building exhibits the photo exhibition about Sukhothai from past to nowday, In present exhibition shows an overview of the province, such as the current location, terrain, boundaries rule, weather natural resources, tourist area and cultural diversity of the city.
In past exhibition provides information about the development of the ancient town of Sukhothai to early of Rattanakosin period. Reconstruction of ancient sites in Sukhothai until has been declared a world cultural heritage with Sri Suchanalaii historical park and Kamphaeng Phet historical park In 1991.

Exhibitions in Ramkhamhaeng National Museum include the following as;
1. An excellent piece of Antiquities in the museum
2. Summary historical record of Sukhothai creation
3. Beginning of cultural relationship in the region. , ceremonial kettledrum in South of Chaina and South East Asia
4. Hindu sculpture of the ancient city-state
5. Dvarawati Buddha Image of the ancient city-state
6. From wild community to the settlement house.
7. Stucco sculptures
8. Hindu sculptures in Sukhothai
9. Buddha Images in Sukhothai
10. Lai Sue Thai and Evolution of letters appeared in Thailand
11. Tunnel in Wat Si Chum
12. Sangkhalok
13. Relics from the archaeological excavation inside Ramkhamhaeng National Museum.
14. Buddhist art in Thailand
15. Votive tablets in Sukhothai

Beginning of cultural relationship in the region, ceremonial kettledrum in South of Chaina and South East Asia
Bronze ceremonial kettledrum found spread in archaeological sites of South China (Yunnan shire, Guangxi shire), Southeast Asia, both on Malayu Peninsula and islands in the South China Sea as proof of their relationship to Dong Son culture which origin and prosperity in the Red River basin in Vietnam and central of South China, about 2,100 years ago or in the late bronze age culture.
The influence of Dong Son material culture is spread along trade routes in the region, traditionally the next century. The spread of these which came to the community in Southeast Asia not only as a means of trade "The high cost of goods," but it is also something which represents the ideology traditionally been associated with the ritual use of drums enormously with these communities.
In Thailand found bronze ceremonial kettledrum every region, in the lower of northern spread enormously bronze drums found in Tak, Sukhothai and Uttaradit.
Ceremonial kettledrum are enormously from the casting bronze. This is an alloy of copper Tin and lead, It is a form of saying. In front of the box is decorated ornamental motifs such as stripes sunset boat water bird species such as flamingo birds, sea birds, animals, amphibians such as frogs and abshells. The patterns on these drum hugely correlated with rituals, the abundant rainfall ceremony and ritual about life and death and so on.
Prehistoric communities in Sukhothai evidence from archaeological finds from several archaeological sites in the province and neighboring provinces found that the settlement of the people in this area since prehistoric times, about 3000 years ago cause the stone tools were found at Khao Khen Khao Ga archaeological site, Nakornthai district, Phissanulok province, Khao Galorn, Khanuworalukburi district, Khampang Phet province, found ancient human bones and stone tools, assumes that the sickle stone used for agriculture from Ban Berng Yha archeological site, Khereemas district and communities was smelted metal Ban Wang Hard, Ban Dan Lan Hoi district, Sukhothai provience.
People who have lived in this area may be contiguous and located a house in the time to come until about the 12th century B.E. onwards, has been in contact with other regions of the central and north-eastern appearance in Dvarawati culture. They found evidence that the artifacts have similarities in Dvarawati antiques including beaded, sun silver medal from various sources in the area, as well as archaeological excavations at Wat Chom Chern, Sri Suchanalai district, Sukhothai province that ound human bones along with artifacts of Dvarawati culture.
Such evidence suggests that this area is a residential continuous from prehistoric to Dvaravati culture period spread all over regions of Thailand.

Buddha Images in Sukhothai
Buddhism spread to Thailand, about 7-9 century B.E. and later around 11-12 century B.E. Buddhism flourished in a central area of the country. Particularly in the area appear as evidence in written Chinese and Sanskrit as "Dvarawati".
Nowadays, the term "Dvaravati" is the name used to refer to a form of art. Which flourished during the 11-16 century BE. and appeared in the territory of the country today. During the century, the presence of a Buddhist pagoda decorated with stucco variety of shapes and sizes in several places as well as the creation of idols and images with various materials.
The inscription stone in Pali in various Dvarawati sources indicates that the religious culture of Dvaravati. Theravada Buddhism or Buddhist Pali is important. finding Bodhisattva shows that respected Mahayana Buddhism as well. The idols of Hindu was found. gods Vishnu, etc.
Dvarawati art developed from the form of Indian art, particularly the Gupta art and post-Gupta of central and western India. The influence of art from a forest northeast of India which is combined with a more local or native in the 16th century BE., or the late Dvarawati culture, art appears clearly show the influence of Khmer art.

Hindu sculptures in Sukhothai
Contact trade and cultural exchange between India and Southeast Asia began more than 5th centuries BE. Community in South East Asia has been selected and deployed the technology and culture of India, some to fit the traditional culture such as the arts of calligraphy, which was modeled on South India. With the use of Sanskrit and Pali, both in the court, which is the center of the kingdom, which is the center of the Church shrines are widespread. And the creation of idols in shrines had been carried out with the Hindu religion.
In the territory of Cambodia, the birthplace of ancient Khmer culture. Development and spread culture by many Hindus especially during the colonels of Cambodia. Hinduism has spread into territory that is present at the time. Sukhothai was created and respected tradition and inherited by various Hindu gods especially his three major gods are Brahma, Shiva and Vishnu.

Buddhist art in Sukhothai
Buddha Image in Sukhothai period as notable unique creation which reflects the beauty ideal of peace with the simplicity of the basic concept of Theravada Buddhism. These image can divide by characters of Buddhist art in 4 categories as ;
1. Buddha Images in Wat Traguan category
2. Buddha Images in Large category
3. Buddha Images in Buddhachinaracha category
4. Buddha Images in Kamphaeng Phet category

1.Buddha Image in Wat Traguan category
Buddha Images in this category was the first generation of Sukhothai in between the beginning of the 19th century BE., like form of the first version of Lanna style as the face looks plump, raise eyebrows, eyes glassy low, the eyes swell, smiling lips, knot chin. His robe clad oblique, peak of Sankati short over breasts centipede fang shaped pliers pattern. The halo was both in lotus and frame shape which had tee first excavation at Wat Traguan in Sukhothai Historical Park so call these images as Buddha Image in Wat Traguan category.

2.Buddha Images in Large category
Buddha Images in Large category was the category that found many pieces cause there were popular constructed in Sukhothai. Significant features include that if created as sitting image often sat cross-legged on a flat base, oval face, raise eyebrows, eyes glassy low, a prominent nose with aquiline tip. The halo was frame shape, wide shoulders and slim waist. His robe clad oblique, peak of Sankati short over breasts centipede fang shaped pliers pattern. Long, slender fingers are not equal Assumed that to be built during Sukhothai art was the most flourished as King Mahadhammaracha Lithai in Early 20th century BE.

3. Buddha Images in Buddhachinaracha category
Buddha Images in Buddhachinaracha category had significant features like the large category but there was some difference features as his face is quite round, halo was tall frame shape. His body was quite plum, four fingers was equal that to be built during King Mahadhammaracha Lithai in Early 20th century BE that was a bronze casting techniques had the most improved, because it can cast a large Buddha statue. The Buddha in this category as Buddhachinaracha Phra Sri Sarsada, Wat Phra Sri Rattana Mahathat, Phitsanulok province and Sri Sakyamuni , Wat Suthat Dhavararam, Bangkok, etc.

4. Buddha Images in Kamphaeng Phet category
Buddha Images in Kamphaeng Phet category was difference from other categories only found at Kamphaeng Phet but in very small quantities had significant features like the large category but the face was quite crescent, forehead was wide and narrow chin, small knot hair, the halo was high that built in 20th century BE.

Walking Buddha image
Buddha in a walking motion, a popular Buddhist art created during the Sukhothai period. A statue floating in Sukhothai style Buddha could mean one of the Buddha when he came down from heaven after the Buddha preached to mother. By comparison with stucco sculptures adorn the walls Buddha Temple pond Lang. The historic downtown east side. The narrative elements by Buddha in style poses. Raise the left hand up Behind a glass staircase Indra and Brahma is flanked by angels, and the operator behind.

Stucco sculptures
Stucco sculptures is an art which reflect the craftsmanship. Wisdom's creative visionary speeches The unidentified remains, decorative stucco. Big Buddha statue or a stirrup or puppets made of brick or laterite, patterns that appear in the stucco. The style outfit accessories decoration All reflect the various ways in Sukhothai as well.
Generally, the material and technical basis for the creation of skilled jobs stucco Thailand, composed of limestone mixed with sand together. The rice wrapped on banana supply added to the binder. The limestone used to make molded through a calcareous delicate body. This image can be formed by fermentation - stir – pounder and filling glue made from plants or animals down.
Bas reliefs created by the stucco through process above forming the way you want it directly or using any casting type. If you want to make a piece of sculpture or a large floating large stucco, created a stirrup or shape with a brick or laterite to be shaped roughly as needed up to a first axial structure or a cement retainer, author mold labeling details and for high relief the Buddha is attached to a monastery on brick or laterite stirrup already be molded mask over it, and then finishing details to a spectacular stucco sculptures.

Buddha Footprint
Buddha Footprint refers to Buddha’s footprint or the images, which believed to mark the sight of Lord Buddha stepped on earth prior to the creation of idols or creation the images to represents to him. In 5th-6th century BE., India had created what worship the Buddha to be a tiered model asThammachak and Buddha. footprint This is going to be a show or bear witness to the presence of the Lord Buddha in different places. Or the meaning of the Buddha's preaching mission to that place already.
Apocalypse of creating and worshiping Buddha footprint in Thailand has been with not less than 11-13 century BE. In Dvarawati as evidence footprint pair of marks carved into the concave surface laterite remains Sa Morakot Pool, Prachinburi province.
Until the 19th century Apocalypse creating Footprint reappear due to the influence of Buddhism Lanka. This is the time many of his disciples went Lanna and Sukhothai Buddhist Buddhism to Burma and Ceylon Lanka Continent where Buddhism iwas growing and continue to build belief and worship the Buddha, which is prevalent in those lands to Thailand.
The Apocalypse simulations Footprint had 108 comprising marks Commandments for the liturgy. In Sukhothai period beginning in Mahadhammaracha Lithai’s kingship in 19th century BE. by the 8th stone inscription (Sumon Kut mount. inscription) inscribed simulating the sacred Buddha footprint on Sumon Kut mount.in Lanka to 4 mountains in his kingdom compared with Sukhothai was the land which Lord Buddha had visited and protect forever. 2 in 4 mountains was denominated that Sumon Kut mount as the important mountain in Lanka. Both mountains shall be Khao Phra Bardh Noi and Khao Phra Bardh Yai in the ancient town of Sukhothai.

Tunnel in Wat Si Chum
Wat Si Chum, the historic old town in the northwest of Sukhothai had moat surrounding. The important building was Mondop which a large square building. Inside the shrine be enshrined “Phra Avajana” the large masonry Buddha image in subduing Mara
Mondop wall on the right of Buddha was the channel between the wall, dark and narrow, 48.12 meter long and 0.45 meter wide with only 5 channels for drill a vent and light enters through. If walk upstair in the tunnel that be able to reach the top of the Mondop. On the ceiling above the entrance to the tunnel. The sheet slate carved lotus bloom and slab carved Buddha. The tunnel found Shale inscriptions inscribted and translated text that connected to the t inscription two major speeches or inscriptions Wat Si Chum.
Once inside the tunnel ceiling, wall and two side plates slate grease is the theme of "Fable" tells the story of Buddha's previous life before born to be Lord Buddha.
Visualization fable evidence in inscriptions in Sukhothai period at Wat Sri Chum inscribted between 19th-20th century BE. shown that ; ‘the large tall pagoda with the stones are inscribed five hundred nations of Lord Buddha around by aesthetically to all people” the passage “five hundred nations” refers to Bodhisattvas came into the world in the past 500 incarnations.Image engraved on slate appear in this image along with a brief thai caption of Sukhothai letters assumed that there are no less than 88 shots but 51 shots interpret the slab remaining oblivious translate not deteriorate.
Ramkhamhaeng National Museum simulated image engraved on some allegory on the slateม exhibit along with a description of the allegory in the exhibit. "Tunnel vision at Wat Si Chum."

Birth of Lai Sue Thai
In 1283, King Ramkhumhang, the king of Sukhothai ordered to create Thai Calligraphy. This Calligraphy have taken from ancient text of India as a model. Although the form of Thai lettera that cames from the ancient Indian text (such as the Pallava script. In southern India) which have been developed over Khmer and Mon scripts that is used in the vernacular but Thai letters by King Ramkhumhang were clearly difference from the other as each letter separately, independently of each characteristic. Writing vowel Put it in line with consonants by on the front or back of consonant and sxpand the vowel size to grow as same as consonance. Including a set of symbols called "tonal" labeled on the letters to pronounce words differently.The mentioned above is the nature of the original and features a unique system of writing a letter by King Ramkhumhang. In the first major speeches inscriptions or inscriptions of King Ramkhamhaeng had the words “Lai Sue Thai” to call this Calligraphy that consist of 61 letters divided to 39 consonances 20 vowels and 2 tonals. Lai Sue Thai by King Ramkhumhang was all Thai letters prototype as Thai Lanna, northeast Thai, Thai Ayutthaya and Modern Thai.

Inscriptions of King Ramkhamhaeng
inscriptions of King Ramkhamhaeng or the first major speeches inscriptions discovered by King Mongkut, the king Rama IV Year in 1833. As he entered the pilgrim pilgrimage tours to the northern districts of the country. he found a stone inscription of King Ramkhamhaeng of Sukhothai at Castle Hill in the ancient town of Sukhothai, so brought it to Bangkok with inscriptions of Wat Phar Moung and Manunkasilabaht stone altar in 1833. Currently, the stone inscription of King Ramkhamhaeng exhibits at the National Museum Bangkok.
Sukhothai Inscription is primarily attributed to publish stories in the reign of King Ramkhamhaeng. The important thing to behold and remember as ;
- The creation Thai fonts in the year 1282
- The creat.ion of Manunkasilabaht stone altar in 1293
- The Meditation, Buddha worship of the divine king and citizens.
- Create and enshrine several core inscriptions which written with Thailand in Thai fonts represents a breakthrough in the compilation of Thailand.
- The glory and honor of King Ramkhamhaeng mighty military force to some extent the Kingdom witness.

Sangkhalok
Sukhothai was the name to call stronger texture pottery which produced in Sukhothai between 19th-20th century BE. With both unglazed and matte colors such as brown, white, green. The decorative patterns on Sangkhalok Found both scratching the decorative molding paste and black writing a pattern by glazed a clear glazed over again. The patterns found in fish, rowel, conch and stalk rolls flower and so on.
Sangkhalok products have many different forms depending on the purpose of use, for example;
1. Daily pottery as plates, bowls, bottles, jars, bearings, pots, lanterns etc.
2. Used in religious ceremonies as a pitcher with a special pattern, religious idols jars for containing the bones, pate broken dolls and so on.
3. For a decorative architecture as gables, roof tiles., flagstones, demon guarding the monastery and dragon for decorative railing.
4. Toys as dolls figture Man carries a stuffed chicken, mother holding, small animals such as elephants, dogs, chickens, turtles , wrestling dolls and so on.
5. The other Including water pipe and so on
During the 20th century chinaware has been developed to provide better quality as well as decorative coatings that can send out both inside and outside the country. Sankhalok found in Sukhothai as many shipwrecks around the coast and the Gulf of Thailand both in everyday life and a good product and also found in the cemetery of ancient communities in the Philippines represents the spread of chinaware abroad as well.

The Important source of Sankhalok in Sukhothai
1. The stoves in the old town of Sukhothai that located near the waterfront of Mae Jone river. There were 2 style of stoves as vertical and horizontal cooling. Sangkhalok produced in the old town with poor soil. It must be damp soil to the surface and then painted black and then glazed green
2. The stoves in the old town of Sri Sachanalai that located near the waterfront of Yom river at Ban Pha Yang area and Ban Kho Noi that the stoves at Ban Pha Yang Often produced Sankhalok which dark, large and decorated with painted black as decoration of architecture. The products from Ban Kho Noi ovens was very good quality meet coated olive green , brown and white glazed. painted brown.

Relics Room
Relics Room display Sukhothai antiques and valuables from the excavation, which is located inside the restored historic, Ramkhamhaeng National Museum.
The important artifacts including relics opaque, size of a grain of sand contained gold casket inside cover of remains sand pagoda number 1 thai believed to be the relics of the saint were any one of disciples.
The other artifacts found with relicts as votive tablets, crystal, beads and gold ring that these items included a bow to commemorate the Buddha or Buddhist monks. consecrated Buddha And as Buddhism
Traditionally built stupa since after Buddha. The king of Administrative region in the Indian subcontinent gained share for Royal Rick element to 8 parts and build 8 stupsa in their shrine for their own packaging to public worship
Later in the 3rd Century BE. Ashoka. Emperor who ruled the High Country was a standout upholder of all religions gather to share relics stupa built in the countries that sent legates to Buddhis, believe thathad the creation of up to 84,000 traditional stupa. Building stupa containing the relics have been missionaries with the Buddhist in Thailand. The relics are venerated as sacred relics more important than others. This belief has appeared in the Sukhothai Kingdom.